Manevra sırasında dikkat ettiniz mi? Ana makine tornistan çalışırken neden dümen hep ortalanıyor?
Aslında bunu anlamak için önce bazı kuralları anlamak gerekir. Gerçeğe baktığımızda ise dümenin ortalanması için bir kural yoktur. İyi denizcilik örneği ya da iyi bir pratik olduğu için yapılır.
1) Pervane Kavitasyonu (Propeller Cavitation)
Gemiler, dizayn yapıları nedeniyle ileriye gitmek için tasarlanmışlardır. Geminin su altındaki yapısı ve eğrilik nedeniyle suyu ön taraftan düzgünce keser. Gemi ileri giderken suyun direncini minimum seviyede tutmak ister.
Fakat bu durum geminin kıç yapısıyla ilgili değildir. Dikkat ettiyseniz gemi kıç formu oldukça düzdür. Bu sebeple gemi tornistan çalıştırdığında, kıç taraftan bir direnç oluşacaktır. Tornistan çalıştığından vibrasyonu hissetmenizin sebebi işte budur.
Peki eğer tornistan çalışırken dümeni alabanda bassanız (herhangi bir yöne) ne ler olur düşündünüz mü? İşte böyle bir durumda, suyun akışı kesilir ve kavitasyon meydana gelir.
2) Pivot Noktası (Pivot Point)
Gemi tornistan çalıştırdığında, geminin pivot noktası gemi boyunun 1/4 oranında kıça doğru ilerler. Bu durumda döndürücü moment kolu küçülür.
işte bu sebepten dolayı, tornistan çalışırken dümen etkisiz kalmaktadır. Fakat bu hiç bir etki olmayacak anlamına gelmez. Dümenin basılması küçük bir etki yapsada bu etki hiç bir zaman, vibrasyon ve pervane kavitasyonuna tercih edilmez.
3) Acil Tornistan İhtiyacı
Evet tornistan bizim için çok önemlidir. Gemiyi yeri gelip hızlıca durdurmamız gerekir veya geminin hızını hızlıca kesmemiz gerekebilir. İşte buradaki kilit kelime hızlıcadır. Eğer dümeni ortada tutmazsanız, pervanenin çektiği suya karşı direnç artacaktır. Bu durumda üretilen çekme kuvvetini belirli ölçüde düşürecektir. İşte bu sebepten dolayı dümen ortada tutulur.