SEYİR HARİTALARI KULLANILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Vardiya zabiti, seyir haritalarını kullanırken şunlara dikkat etmelidir:
1. Kullanılan haritaların sembol ve kısaltmalarını belirleyen harita dilinin eksiksiz bilinmesi gerekir.
2. Mümkün olduğu kadar baskı tarihi en yeni ve en büyük ölçekli haritayı seçmelidir. Çünkü:
■ Ölçek büyüdükçe hata olasılığı da azalır,
■ Harita kağıdının şekil değiştirmesinden doğabilecek hata daha azdır,
■ Seyir bölgesinin en ayrıntılı bilgileri haritada gösterilir,
■ Büyük ölçekli bir harita, aynı yeri gösteren daha küçük ölçekli harikaya göre daha önce düzeltilir. Bu, haritanın doğruluk derecesini etkileyeceğinden önemli bir üstünlük sayılmalıdır,
■ Konumlamada yapılacak bir yanlışlığın doğuracağı hata küçük ölçekli haritada daha büyüktür. Ölçek büyüdükçe hatanın olumsuz etkisi de o oranda azalır. Örneğin, büyük ölçekli bir haritada yapılacak bir konumlama yanlışlığının birkaç metrelik hata yaratabilmesine karşın, küçük ölçekli haritada yapılacak aynı çeşit bir yanlışlığın birkaç gominalık hata doğurabilmesi gibi.
3. Bir haritadan diğerine rota, mevki gibi bilgi aktarırken her iki haritada da bulunan bir nokta (fener, burun, şamandıra, kule vb) seçilmelidir. Bilgi diğer haritaya işlendikten sonra eski haritadaki bilgi ile karşılaştırılmalıdır (Örneğin, aktarılan noktanın enlem ve boylamının her iki haritada da aynı olması gibi).
4. Rota ve kerterizlerin değerlendirilmesinde en yakın pusla gülü kullanılmalıdır. aynı şekilde ölçümler ve kerterizler en yakın pusla gülünden okunmalıdır.
5. Doğal sapma (Variation) değeri rotaya en yakın pusla gülünden alınmalıdır. Birden çok pusla gülü olan seyir haritalarında değerlerinin genellikle, birbirinden farklı olacağı unutulmamalıdır. Uzak bir pusla gülünden rotaya aktarılan Var. değerinin seyir yönünü etkilemesi olasıdır.
6. Rotaların üzerine yazılan değerleri (karşılıkları) sık olarak kontrol edilmelidir. Böylece, hem çoklu kontrol yapılmış olur, hem de olabilecek bir yanlışlık önlenmiş olur.
7. Seyir haritalarında hangi ölçü sisteminin (metrik mi, Ingiliz ölçü sistemi mi, gibi) uygulanmış olduğuna sık olarak bakılmalıdır. Özellikle Admiralty haritalarından farklı ölçü sisteminde hazırlanmış olan haritalar aynı folyo içinde bulunabilir.
8. iskandillerin kulaç mı metre mi olduğuna çok dikkat edilmelidir.
9. Harita üzerinde hep yumuşak silgi ve yumuşak kurşun kalem kullanılmalıdır. Haritanın ömrünü uzatmak için bu gereklidir. Sert silgi ve sert kalem haritayı çabuk aşındırır. Daima kurşun kalemle haritaya fazla bastırmadan silinebilecek şekilde çizilmelidir.
10. Rota üzerine işlenecek gemi mevkisinin saati, mevkinin önüne değil, ardına yazılmalıdır.
11. Haritalar günü gününe düzeltilmelidir. Düzeltmeler, gözde büyütülmemesi gereken işlemlerdir. Haritayı doğru ve güvenli kılar, zamanında yapılması seyir güvenliğini de artırır.
12. Harita kullandıktan sonra yazılı, çizili biçimde bırakılmamalıdır. İlk fırsatta gereksiz yazıntılar silinmeli, harita yeniden kullanılır duruma sokulmalıdır.
13. Haritalarda gösterilmiş olan kerterizlerin denizden mi fenerden mi verildiğine dikkat edilmelidir. Bu konuda değişik ülkeler değişik ölçüt uygulamaktadırlar. Değeri haritada verilen kerterizleri (örneğin, kurtarma kerterizleri gibi) kimi ülkeler fenerden denize doğru ölçerken, diğerleri de denizden fenere doğru ölçmektedir.
14. Kullanılan haritayla ilişkili seyir kitapları da (gereğinde başvurulmak üzere) haritanın yanında bulundurulmalıdır Bunun ayrıntı yönünden yararlan açıktır. Örneğin, bir haritada fener periyoduyla ilgili ayrıntılı bilgi verilmez. Oysa, bu çeşit bilgi haritayla ilişkili fenerler kitabında (List of Lights) yeterince vardır.
15. Harita üzerinde mesafe hep haritanın mesafe kenarı olan enlem ölçeğinden alınır. Ölçme, mesafe kenarınınrastgele bir yerinden değil, mesafesi ölçülecek yerin hizasından, yani orta enlem hizasından ölçülmelidir.
16. Harita masasında genel olarak tek harita olmalı ve mesafe ölçerken yanlışlıkla diğer haritadan ölçmüş olmamalıdır.
17. Portolonda mesafe ölçerken haritanın üzerine konmuş mesafe ölçeğine dikkat ediniz. Yanlışlıkla, mil mesafe ölçeğini kullanmak isterken, metrik ölçeği alınmamalıdır.
18. Harita üzerinde yapılacak seyir işlemlerinde (kerteriz, rota, sürat, mevki ııibi çizim ve yazılarda) daima standart işaretler kullanılmalıdır, bunların dışında başka işaretler icat edilmemelidir
Üzerinde Seyir Yapılacak Harita Seçimi
• Gerekli olduğu kadar büyük ölçekli olmalı ve harita üzerinde seyir için gerekli bütün bilgiler bulunmalıdır.
• Ölçme işi oldukça yeni ve yeter derecede modern olmalıdır.
• iskandiller sık ve düzenli aralıklarla olmalı, derinlik ve yükseklik hatları bulunmalıdır.
• Sahil hatlarında, kesik veya noktalı olarak gösterilmiş kısımlar olmamalıdır