Orkoz Nedir ?

İstanbul Boğaz geçişi, denizciler için en zorlu rotalardan biridir. Orkoz ya da Orkos olarak İstanbul Boğazı’nda görülen ve güçlü bir ters akıntı türüdür. Peki Orkoz Nedir ? Orkozlar, başta lodos olmak üzere güneyli kuvvetli rüzgârların Marmara Denizi‘nin sularını kuzeye yığmasından dolayından oluşur.

Bu dönemlerde İstanbul Boğaz‘ının Marmara girişinde sular yarım metreye kadar yükselir. Bu olağandışı yükselme de Boğaz’ın akıntı rejimini değiştirir ve yüzeyde Orkoz adı verilen ters akıntılar oluşur. Oluşan bu akıntının hızı zaman zaman 6-7 knota kadar çıkar ve Karadeniz’den Marmara‘ya olan yüzey akıntısının hızına erişir. Orkozlar, yıl içinde birkaç defa görülür ve şehir hatları vapurlarının seferlerini iptal ettirecek kadar kuvvetli olabilirler.

ORKOZ ETKİLERİ NELERDİR

İstanbul Boğazı‘nda has olarak oluşan üst akıntılar Orkoz ve kuvvetli rüzgârların neden olduğu ters akıntılar dışında genelde kuzeyden güneye doğrudur. İstanbul Boğaz‘ı geçişi sırasında keskin dönüşler gerektiren kıvrımlı yapısı da bu akıntılara eklenince gemiler için İstanbul Boğazı en zorlu rotalardan biri hâline getirmektedir.

Gemi ile manevra yaparken Boğaz’ın karşı trafik şeridine savrulmak, arkadan gemiyi iten güçlü akıntı nedeniyle hızını alamayıp karaya oturmak Boğaz’daki en yaygın kazalardandır. İstanbul Boğazı‘nda meydana gelen ve kaza geçiren gemilerin çoğunlukla Karadeniz yönünden gelenler olmasının nedeni işte bu akıntılardır.

Oluşan akıntılara karşı zamanında ve yerinde müdahalede bulunulmaması durumunda yer yer kıyıda bile derinliği 10 metre olabilen İstanbul Boğazı‘nda gemilerin evlerin içlerine kadar girerek karaya oturması olayları yaşanmaktadır.

Boğazda kış döneminde Orkoz görüldüğü zamanlar, İstanbul Boğaz sularında yaşayan canlılar da etkilenir. Oluşan Akıntı ve ani sıcaklık değişiminden dolayı özellikle yüzeye yakın yaşayan balık türleri dengelerini yitirerek su yüzüne vururlar. Ayrıca bu dönemde  Boğaz suyunun rengi de değişir ve oluşan köpüklenmelerden dolayı yeşilimtırak renkteki su ağarır.

Kaynak: Hürriyet.com.tr