Gemi Taşıma Sözleşmesinde Taraflar
Taşıma sözleşmelerinde sözleşmeye konu olan taşıma işinin gerçekleşmesini sağlayan asıl taraflar yük sahibi ile gemi sahibidir. Bu nedenle taşıma sözleşmesine konu olan taraflar taşıyan ve taşıtan olarak isimlendirilir. Taşıtan taraf kiracı (charter), taşıyan taraf ise armatör (owner)’dür.
Ancak taşıma sözleşmelerinde sadece taşıyan ve taşıtan yer almaz. Bunun yanında gerek yük ile ilgili gerekse gemi ile ilgili olan tarafları limanda temsil eden ve taşıyan ve taşıtana aracılık eden kişilerde yer alır. Bu yüzden taşıma sözleşmelerinde taşıyan, taşıtan, temsil eden ve bunlara aracılık eden tüm tüzel kişiliklerin taşıma sözleşmelerinde belirtilmesi gerekir.
Taşıtan
Taşımaya konu olan yükü taşıtmak üzere kiralama türlerinden herhangi birine göre gemiyi kiralayan kişidir. Bu yüzden taşıtan, kiracı adını alır. Kiracı ithal edeceği veya ihraç edeceği yada yurt içinde uzak mesafelerden aldığı veya sattığı büyük miktardaki ürünü deniz yoluyla bir yerden bir yere nakil ettirmek için kurulmuş kuruluştur. Ancak bu kuruluş sadece yükün alıcısı veya satıcısı olmayıp aşağıdaki ticari faaliyet gösteren kuruluşlardan birisi olabilir.
1– Herhangi bir ticari kuruluştur.
2– Herhangi bir ithalatçı kuruluştur.
3– Herhangi bir ihracatçı kuruluştur.
4– Taşıma sözleşmelerinde yükleyici tarafından bir kuruluştur.
5– Gemilere acentelik eden bir kuruluştur.
6– Denizcilik sektöründe brokerlik hizmeti veren bir kuruluştur.
7– Gemi sahibi olan bir kuruluştur.
8– Uluslar arası deniz ticaret hukukunda gemi işletme müdürü niteliği taşıyan bir kuruluştur.
9– Deniz ticaret hukukunda gemi donatanı niteliği taşıyan bir kuruluştur.
Broker: Taşıyan ile taşıtana aracılık eder ve komisyon alır. Bu komisyon % 1,25’tir.
Home Broker : Şirketlerde maaşlı çalışan brokerlerdir.
Exclusive Broker : Anlaşmalı veya sözleşmeli olan kiracı veya armatöre bağlı olan maaş almayıp komisyon alan kişilerdir.
General Broker : Gemiye yük, yüke gemi bulan brokerlerdir. Herhangi bir kuruluşla anlaşması yoktur.