Denizcilikte kafa karıştıran terimler, geminin seyrini etkileyen ve bu nedenle gemilerin çatışma tehlikesi yaşamasına yada çatışmasına sebep olabilen terimlerdir.
1. Underway – Makingway
Bu terimi açıklamak için COLREG kuralına bakmamız gerekmektedir. Underway terimi Colreg kural 3 genel tanımlamalar kısmında açıklanmıştır. Colreg gereği Underway demek; geminin demirde olmadığı, karaya oturmamış olması yada limana bağlı olmaması anlamına gelir.Bu sebeple eğer gemi bu durum içinde değilse geminiz Underway durumundadır.
Makingway terimi için yine Colreg kuralına bakarız. Makingway durumunda geminin üzerinde hız olduğu ve pervanenin dümen dinlediği durumdur. Bu durum sebebiyle geminizin kısıtlı görüş durumunda vereceği ses işaretleri de farklı olacaktır.
2. Suya Göre Hız – Yere Göre Hız
Bu farlılığı şu yazımızda açıklamıştık ancak tekrar kısaca değinelim. Gemide hız göreceli bir kavram olarak açıklanmaktadır. Suya göre hız denilmesi, geminin hızının hareketli cisimlere göre yani suya göre ifade edilir.
Yere göre hız ise geminin hızının deniz dibine göre ifade edilmesidir. Bu iki kavram Colreg kurallarında itinayla uygulanmalıdır aksi takdirde geminin çatışmasına sebep olabilir.
3. Dar Kanallar – Açık Deniz
Dar Kanallar kuralına Colreg kural 9 da açıkda açıklama getirilmiştir. Kural gereği geminin Dar Kanal geçişinde uyması gereken kurallardan bahsedilir. Ancak hangi durumların Dar Kanal olduğu ise belirtilmemiştir.
İşte bu sebep nedeniyle geçmiş mahkeme kararları incelendiğinde, Dar Kanal için genişliğin 2-3 deniz mili olduğu durumlarda, buranın Dar Kanal olacağı ifade edilmektedir. Açık deniz ise, liman yaklaşımları, pilotaj bölgesi ve bir ülkenin karasuları haricindeki bölgelerdir.
4. Emniyetli Hız
Emniyetli hız ifadesine yine Colreg de kural 6 da değinilmiştir. Emniyetli hız için bir hız ifadesi verilemez çünkü durum ve gemiye göre değişir. Bu sebeple Colreg şöyle açıklar: “Çatışmayı önlemek yada geminin emniyetli bir mesafe durdurulabilmesi için her gemi emniyetli hızda ilerleyecektir.”
Bu sebeple emniyetli hızın belirlenmesi için gereken durumlar Colreg Kural 6’da Tüm Gemiler tarafından ve Çalışır Radarı Olan Gemiler için diye 2’ye ayrılarak tespit edilir.