Tüm denizciler için önemli konulardan biri de dövizle askerlik işleminden nasıl yararlanılabileceğini öğrenmektir. Dövizle askerlik uygulaması yasa olarak 111 sayılı askerlik kanununun 35/G maddesinde açıklanmıştır. Bu kapsam doğrultusunda; işçi, işveren sıfatıyla bir meslek icra edenler için en 3 yıl yani 1095 gün, yabancı bir ülkede bulunma zorunluluğu vardır. Bu süreyi dolduranlar konsolosluklara başvurarak bu hizmetten yararlanabilirler. Denizciler İçin Bedelli Askerlik konusunu gemiadamı cüzdan sahipleri için detaylandırdık.
Tecil Ettirme
Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatı ile yabancı ülkelerde bulunan veya yabancı bayraklı gemilerde gemi adamı statüsünde çalışan yükümlüler durumlarını ispata yarayan belgeler ile bağlı bulundukları ülkelerdeki Türk konsolosluklarına başvurmaları hâlinde, askerlikleri oturma veya çalışma izinlerinin sürelerine bağlı olarak değişkenlik gösteren sürelerle 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ertelenebilir.
İşçi/işveren/bir meslek ya da sanat mensubu statüsünde ilk erteleme başvuruları şahsen; müteakip (ikinci ve sonraki) erteleme başvuruları şahsen veya postayla yapılabilmektedir. Diğer yandan, gemi adamı statüsündekilerin ilk ve sonraki erteleme başvurularının şahsen yapılması gereklidir.
Yükümlülerin müteakip erteleme başvurularını, ilk erteleme bitiş tarihinden en az bir ay önce yapması gerekmektedir.
İşçi/işveren/bir meslek ya da sanat mensubu statüsündekilerin erteleme başvurularını bağlı bulundukları ülkelerdeki Türk konsolosluklarına; gemi adamı statüsündekilerin ise “gerekli belgeler” ile “Gemi Adamlarının Askerlik İşlemlerini Yapmaya Yetkili Konsolosluklardan” yapmaları esastır.
Yararlanma Şartları
- Türk vatandaşı olmak,
- Başvuru esnasında doğum yılı itibariyle 38 yaşında veya daha genç doğumlu olmak,
- Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatı ile yabancı ülkelerde bulunmak veya bir iş sözleşmesine bağlı olarak yabancı bayraklı gemilerde gemi adamı statüsünde çalışmak,
Ertelemeleri Yapılmayacak Olanlar
- Yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı olarak çalışmakta olduğu gerekçesi ile askerliği ertelenmiş iken, daha sonra iş sözleşmesi süreleri sona ermiş olan gemi adamı statüsündekilerin,
- Türk bandıralı gemilerde çalışan gemi adamlarının,
- Kesinleşmiş mahkûmiyet kararları nedeniyle adli makamlarca arananların,
- Daha önce herhangi bir statüde yurt içinde askerlik hizmetine başlamış olanların askerlikleri ertelenmez.
Erteleme Süresi İçinde Ertelemesi İptal Edilecek Olanlar
- Yurt içinde fiili askerlik hizmetine başladıktan sonra herhangi bir nedenle askerlik hizmetini tamamlamadan veya tamamlamış sayılmadan yurt dışına çıkarak oturma veya çalışma izni almak suretiyle askerliğini ertelettiği tespit edilenlerin,
- Erteleme şartlarını taşımadıkları halde askerliğinin ertelendiği tespit edilenlerin,
- Askerliği erteli iken ertelemeye gerekçe teşkil eden şartları kaybettiği tespit edilenlerin,
- Gemiadamı statüsü veya iş sözleşmesi bir daha yenilenmemek üzere sona erenlerin,
- Türk bandıralı gemilerde çalıştığı tespit edilenlerin,
- Kendi isteği ile erteleme hakkından vazgeçenlerin,
- Türk vatandaşlıkları kaybettirilenlerin veya izin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkanların,
Ödenecek Malî Esaslar Ve Döviz Miktarları
- Ödemelere esas olacak döviz cins ve miktarı;
a. 38 yaş sınırı içinde bulunanlar için 2000 Euro, - Euro para birimini kullanmayan, ancak paraları konvertibl (T.C. Merkez Bankasında alınıp satılabilen) olan ülkelerde çalışan ve ücretlerini bu paralarla alan yükümlüler için bu para cinslerinin tespiti ile ödenecek peşin veya taksit miktarı Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilir ve yayımlanır.
Bunların ödeyecekleri toplam döviz miktarı ve taksit miktarı, Euro tutarının her mali yıl başındaki çapraz kur’a göre hesap edilecek karşılığı kadardır. - Paraları konvertibl (T.C. Merkez Bankasında alınıp satılabilen) olmayan ülkelerde çalışan yükümlüler için “1’inci veya 2’nci” bendinde belirtilen esaslara göre belirlenen yabancı ülke parasıdır.
Gemiadamları İçin Gerekli Belgeler
- Gemiyi işleten şirket veya yetkilendirdiği kişi ya da makamlarca düzenlenmiş iş sözleşmesi,
- Türk veya yabancı ülke resmi makamlarınca düzenlenmiş gemi adamı cüzdanının aslı ve iki adet fotokopisi,
- Umuma mahsus Türk pasaportu. (Birden fazla tabiiyetli statüde bulunanlardan umuma mahsus Türk pasaportu olmayanlar, yabancı ülke kimlik kartlarını veya pasaportlarını ibraz edebilirler),
- 2 adet vesikalık fotoğraf.
Gemi Adamlarının İşlemlerini Yapmaya Yetkili Temsilcilikler
| S.NU. | ÜLKE | TEMSİLCİLİK ADI |
| 1 | ALMANYA | Berlin, Hamburg, Hannover |
| 2 | AMERİKA | Los Angeles, New York |
| 3 | ANGOLA | Luanda |
| 4 | AR JANTIN | Buenos Aires |
| 5 | ARNAVUTLUK | Tiran |
| 6 | AVUSTRALYA | Sidney, Melburn |
| 7 | BELÇİKA | Anvers |
| 8 | BAHREYN | Manama |
| 9 | BİRLEŞİK ARAP EM. | Dubai |
| 10 | BREZİLYA | Sao Paulo |
| 11 | BULGARİSTAN | Burgaz |
| 12 | CEZAYİR | Cezayir |
| 13 | ÇIN HALK CUM. | Şanghay, Hong Kong |
| 14 | DANİMARKA | Kopenhag |
| 15 | FİLDİŞİ SAHİLİ | Abidjan |
| 16 | FILIPINLER | Manila |
| 17 | FRANSA | Marsilya |
| 18 | GAMBİYA | Banjul |
| 19 | GÜRCİSTAN | Batum |
| 20 | HIRVATİSTAN | Zagreb |
| 21 | Hindistan | Mumbai |
| 22 | HOLLANDA | Rotterdam |
| 23 | IRAK | Basra |
| 24 | INGİLTERE | Londra |
| 25 | İSPANYA | Barcelona |
| 26 | İSRAİL | Tel Aviv |
| 27 | JAPONYA | Tokyo |
| 28 | KATAR | Doha |
| 29 | LETONYA | Riga |
| 30 | MALTA | Valetta |
| 31 | MEKSIKA | Meksika |
| 32 | MOZABİK | Maputo |
| 33 | MISIR | İskenderiye |
| 34 | PAKİSTAN | Karaçi |
| 35 | PORTEKİZ | Lizbon |
| 36 | ROMANYA | Köstence |
| 37 | RUSYA | Novorossisk |
| 38 | SENEGAL | Dakar |
| 39 | SİNGAPUR | Singapur |
| 40 | SURİYE | Halep |
| 41 | SUUDİ ARABİSTAN | Cidde |
| 42 | TAYLAND | Bangkok |
| 43 | TUNUS | Tunus |
| 44 | UKRAYNA | Odesa |
| 45 | VENEZÜELLA | Karakas |
| 46 | YEMEN | Sana |
| 47 | YENİ ZELANDA | Wellington |
| 48 | YUNANİSTAN | Atina Pire, Selanik, Rodos |
Gemi adamlarının askerlik işlemleri için gerekli belgeler nelerdir?
Gemi adamlarının ilk erteleme için geminin bandırasında bulunduğu, bağlama limanının veya donatan ya da vekilinin bulunduğu yabancı ülkedeki Türk Konsolosluklarına şahsen başvurmaları gerekmektedir. Başvuru için gereken belgeler aşağıdadır:
Donatan veya vekili tarafından düzenlenen ve mahallî makamlarca onaylanmış fiilen gemi adamı olarak çalıştığına dair hizmet akit belgesi, (Bu belgenin, geminin bandırasında bulunduğu, bağlama limanının bulunduğu veya donatan ya da vekilinin bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarınca onaylanması gerekir)
Yabancı ülke kayıtlarına göre denizci kütüğü kayıt sureti, (Denizci kütüğü kaydının, geminin bandırasında bulunduğu yabancı ülkenin veya gemiyi çalıştıran donatan veya vekilinin bulunduğu yabancı ülkelerin ya da bağlama limanının bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınması gerekmektedir)
Gemiadamı yeterlilik belgesi sureti, (yeterlilik durumu gemi adamı cüzdanına işlenmişse bu belge gerekmemektedir)
- Gemiadamı cüzdanı sureti,
- Pasaport,
Türk Konsoloslukları gerekli gördükleri takdirde ek bilgi ve belge talep edilebilirler.
İlk erteleme için yukarıda belirtilen belgelerle şahsen Türk Konsolosluklarına başvuran ve başvuruları kabul edilen gemi adamları, gemi adamı statüleri devam ediyorsa müteakip ertelemelerini aynı belgelerle birlikte şahsen veya posta yoluyla yaptırabilirler.