Yaygın bir efsaneye göre bundan iki bin yıl önce yaşamış bilim insanı Arşimet, işgalci Roma filolarını bugün İtalya’da bulunan Sirakuza kentini korumak amacıyla büyük aynalar yardımıyla yakmıştı. Bu olay sonrası Arşimet Aynası İle Gemi Yakmak dilden dile gelmiştir.
Arşimet’in Sirakuza Savunması hikayesine göre gemileri bertaraf etmek için dev çukur aynalar ya da parabolik ayna kullandığı düşünülüyor. Çukur ve parabolik aynalar dağılmış ışığı yakalıyor ve enerjiyi tek bir noktaya odaklayabiliyor. Arşimet Aynası İle Gemi Yakmak Teoride çukur ve parabolik aynalar kullanarak onlarca metre uzaklıktaki bir noktaya yeterli sürede ve miktarda ışığı yansıttığınızda cismi yakmanız mümkün.
Arşimet, resimde de görüldüğü üzere deniz kıyısına çok sayıda iç bükey ayna yerleştirmiş ve gelen güneş ışınlarını gemilerin üzerine odaklayarak yaktığı rivayet edilir.
Bilindiği üzere optik bilgisine göre, iç bükey aynalar üzerlerine gelen ışınları F olarak tabir edilen (Focus) merkeze odaklarlar. Tek başlarına zararsız olan ışık ışınları, odaklandıkları noktada ilettikleri ısı dahil tüm enerjileri birleşir ve ölüm ışınına dönüşebilir.
İlginç olan Arşimet’in bunu keşfedip bir savunma silahı haline getirmesinin 2200 yıl önce ve bilim dünyasının bunu keşfetmesinden neredeyse 2000 yıl önce olmasıdır. Ancak günümüze yakın geçmişte yapılan birkaç deneyde çelişkili sonuçlar alınmış. Bazılarında bir maket gemi Arşimet’in ayna düzeneği ile yakılabilmiş, bazılarında ısı yakacak kadar yükselmemiştir. Bu sebeple olay bir denizcilik rivayeti olarak bilinir.
Elbette günümüzün sağladığı imkanlarla da çok uzakta olmayan pek çok cismi modern dizayna sahip aynalar yardımıyla kolayca yakabilirsiniz. Ancak iki bin yıl öncesinin optik ve ayna bilgisiyle birlikte, sabit olmayan gemileri ve savaş ortamını düşünecek olursanız Arşimet’in bu hikayesinin kulağa pek de gerçekçi gelmediğini söyleyebiliriz.
Teoride geçerli gözüken herhangi bir olgunun, pratikte de tamamen geçerli olabileceğini düşünmek doğru değildir. Pratikte, olay içerisinde hesaba katmanız gereken birçok etken önünüze çıkabilir. Bütün bu etkenlerin birleşimiyle ortaya çıkan sonuçlar da ise, bizlere ilk bakışta gerçek gözüken hikayeleri sorgulamamız için birer hatırlatıcıdır.