Bir denizcilik firmasının Sister gemilerinde çalıştığınızda köprüüstü dizaynlarının hemen hemen aynı olduğu, aynı ekipmanların kullanıldığını farkedersiniz ve sadece küçük değişikliklerin olduğunu ki bunlar bazen GMDSS konsolunun diğer tarafta olması gibi küçük farklılıklar olabilmektedir. Peki şirket değiştirdiğinizi ve farklı bir şirkete gittiğinizi ve tamamen farklı bir gemi tipinde çalıştığınızı hayal edin. Kopruustu dizaynının tamamen farklı olduğunu, çalışma mantıkları aynı olsa da kullanılan ekipmanların tamamen farklı olduğunu farkedersiniz. Böyle bir durumda özellikle tanker tipinde çalışıyorsanız gemiye katıldıktan kısa bir süre sonra yaklaşık 10 saat gibi bir süre de geminiz limandan kalkacaktır.
Böyle bir durumda özellikle seyir zabitleri çok büyük zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu durum diğer zabitleri de çok önemli ölçüde etkilemektedir. İşin en kötü yanı ise, vardiyayı tutacak olan zabit kendisine özgüven duymayabilmektedir çünkü ekipmanlara aşinalığı pek fazla yoktur. Gemiye katılımda zabitlere Köprüüstü tanıtım formları doldurulsa da kullanım olmadığı için bu durum hava gibi uçup gitmektedir.
Boyle bir durum sadece zabitleri degil ayni zamanda gemi Kaptanını ve Kılavuz Kaptanları da önemli ölçüde etkilemektedir. Bugün artık şirketlerin gemiye gelen Kılavuz Kaptanlar için de köprüüstü tanıtım formları olmasına rağmen familerize olmak kolay olmamaktadır.
Bugün Dünya üzerinde yaklaşık olarak 400.000 adet vardiya zabiti olduğu düşünülmektedir ve gelişen sistemler nedeniyle yeni insa edilen gemilerde farklı tip ve en son versiyonların kullanıldığı görülmektedir. Bugun ECDIS üretimi yapan firma sayısı yaklaşık olarak 30 dur ve her firma kendi ürettiği Ecdis’in daha kullanıcı arkadaşı olduğunu, kapsamı genişletilmiş ve basit bir kullanım sunduğunu düşünür ancak durumun bir de vardiya zabitleri ayağı vardır.
Tüm bu tür kaygılar ortak bir kullanım gerekliliğini doğurmuş ve IMO’ya bu yönde bir baskı yapılmıştır. Bunun neticesinde 2019 yılında özellikle Ecdis`ler alanında bir çalışma olacağı beklenmektedir.
S-MODE NEDIR?
S-Mode kelime anlamı itibariyle standard mode anlamına gelmektedir. Yani menülerin bir standard olarak sunulmasıdır. Bu bağlamda S-Mode seçeneği altında kullanıcılara şu üç seçenek alt başlık sağlanacaktır:
- Bir butona basılmasıyla default bir ekran görüntüsü sağlanacak,
- Tüm üreticilerde standard bir menü alt başlıkları sağlanacaktır,
- Standard ara ekipmanlar kullanılcaktır. (Mouse, Klavye, Trackball gibi).
Tüm bu çabaların tek bir amacı var o da zabit gemiye katıldığında S-Mode seçeneğini seçtiği zaman alışık olduğu yapıyı kullanabilsin ve ekipmana familerize olma zamanı minimize edilsin. Zaman geçip vardiya zabiti cihazlara adapte olduktan sonar ekipmanın Others seçeneğini seçerek o cihaza özgü spesifik özelliklerini kullanabilecek ve seyir durumuna göre bunları update edebilecektir. Bu durum ani şekilde gemiye gelen kılavuzlar için de geçerlidir. Eğer kılavuz kaptanlara gerekli Ecdis eğitimleri S-Mode başlığı altında öğretilirse, gemiye çıktıklarında farklı cihaz türlerine göre farklılıklar yaşamayacaklardır.